Ο Γκαίτε πολύ σοφά είχε πει "Δύο πράγματα πρέπει να παίρνουν τα παιδιά από τους γονείς τους: ρίζες και φτερά". Ως εκπαιδευτικοί μπορούμε να βοηθήσουμε κάθε παιδί, συμβάλλοντας στη δημιουργία κλίματος αποδοχής μέσα στη σχολική κοινότητα που θα του δώσει ρίζες και ταυτόχρονα να σταθούμε στο πλευρό του όσο μεγαλώνουν τα φτερά του.
Το Νοέμβριο του 2022, οργανώσαμε μια εκδήλωση στο σχολείο με σημείο αναφοράς τα Δικαιώματα του Παιδιού όπως αυτά ορίζονται από Σύμβαση του ΟΗΕ. Στην πραγματικότητα ήταν μια ανοιχτή συζήτηση που άνοιξε αυτιά & καρδιές. Τόσο στους εκπαιδευτικούς όσο και στα παιδιά. Μιλήσαμε για όλα αυτά που δικαιούνται αλλά και για τον αγώνα που πρέπει να δώσουμε μαζί, γονείς, εκπαιδευτικοί & παιδιά ώστε να διασφαλίσουμε ότι τα δικαιώματα δεν θα είναι απλά όμορφα λόγια σε διεθνείς συμβάσεις αλλά η πραγματικότητα για όλα τα παιδιά ανεξαρτήτως φύλου, προέλευσης, θρησκείας, φυσικών ικανοτήτων. Να φροντίσουμε οι τέσσερις θεμελιώδεις αρχές της Σύμβαση για τα Δικαιώματα του Παιδιού που υιοθετήθηκε από τη Γενική Συνέλευση του ΟΗΕ το 1989, να ισχύουν για κάθε παιδί:
Όχι στις Διακρίσεις (άρθρο 2)
Το καλύτερο συμφέρον του παιδιού (άρθρο 3)
Επιβίωση, ανάπτυξη και προστασία (άρθρο 6)
Ελευθερία γνώμης και συμμετοχή (άρθρο12)
Γιατί, δυστυχώς, παρά τα διεθνή κείμενα για την προστασία των παιδιών, που σε πολλές χώρες αποτελούν κενό γράμμα, εκατομμύρια παιδιά εξακολουθούν να υποφέρουν από τη φτώχεια και να στερούνται της στοιχειώδους σχολικής εκπαίδευσης, εκατοντάδες χιλιάδες υφίστανται τις τραγικές συνέπειες συρράξεων και οικονομικού χάους, δεκάδες χιλιάδες ακρωτηριάζονται στους πολέμους και πολλά ακόμη ορφανεύουν ή πεθαίνουν από ασθένειες. Τα στοιχεία και οι αριθμοί είναι καταπέλτης στο εφησυχασμό της συνείδησης. Και στις μέρες μας είναι απόλυτα ξεκάθαρο πως δεν υπάρχει κανένα περιθώριο για εφησυχασμό. "Έχε το νου σου στο παιδί, υπερασπίσου το παιδί, γιατί αν γλυτώσει το παιδί υπάρχει ελπίδα".
ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΑ ΠΟΛΥΓΛΩΣΣΩΝ ΠΙΝΑΚΙΔΩΝ
ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΥ ΣΧΟΛΙΚΗΣ ΜΟΝΑΔΑΣ
Η δεύτερη δράση που σχεδιάστηκε & εφαρμόστηκε στο σχολείο μας από την καθηγήτρια Αγγλικών, Δημητριάδου Μαρία & τη φιλόλογο Γραμμένου Μαρία, σε συνεργασία την Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών θεμάτων της Δομής Φιλοξενίας, αφορά στην επίλυση πρακτικών θεμάτων που ενισχύουν τη διαδικασία συμπερίληψης & πολλές φορές τείνουμε να τα αγνοούμε ως μη έχοντα ιδιαίτερη εκπαιδευτική σημασία.
Υπάρχει αυτονόητο πρόβλημα ομαλής ένταξης μαθητών με μεταναστευτικό/προσφυγικό προφίλ σε ένα αλλόγλωσσο μαθησιακό περιβάλλον χωρίς να τους παρέχονται οι βασικές οδηγίες λειτουργίας της σχολικής μονάδας (Κανονισμός Λειτουργίας), ώστε τα παιδιά & οι γονείς/κηδεμόνες τους να γνωρίζουν δικαιώματα, υποχρεώσεις, θέματα διοίκησης & πρόσωπα/φορείς αναφοράς. Παραβλέπουμε συχνά ότι οι συγκεκριμένοι μαθητές προέρχονται από διαφορετικά πολιτισμικά περιβάλλοντα & εκπαιδευτικά συστήματα, έχουν διαφορετική αντίληψη τόσο για τις σχέσεις που αναπτύσσονται μέσα σε μία σχολική μονάδα όσο και για τις τυπικές & ουσιαστικές υποχρεώσεις των μαθητών.
Επίσης, θεωρούμε δεδομένο ότι η τακτική προσέλευση στο σχολείο & η ένταξη σε ΤΥ είναι παράγοντες που επαρκούν για να εγκλιματιστούν οι μαθητές σε ένα νέο περιβάλλον όπου η γλώσσα της επικρατούσας κοινωνικής ομάδας είναι διαφορετική από τη μητρική τους γλώσσα. Συγκεκριμένα, αυτό που για τους γηγενείς μαθητές μπορεί να θεωρηθεί αυτονόητο, δηλαδή να μπορούν να προσανατολιστούν μέσα στο κτίριο του σχολείου & να γνωρίζουν πού βρίσκονται οι αίθουσες διδασκαλίας, το γραφείο του διευθυντή & των καθηγητών, το κυλικείο, η αυλή & οι τουαλέτες , μπορεί να είμαι μια ιδιαίτερα δύσκολη διαδικασία για τους νέους μαθητές.
Αποφασίσαμε να σχεδιάσουμε ένα εργαστήριο στο οποίο γηγενείς & αλλοδαποί μαθητές θα συνεργαζόταν με στόχο τη δημιουργία Πινακίδων Οδηγιών σε 4 γλώσσες (Ελληνικά, Αγγλικά, Urdu & Farsi), οι οποίες αναρτήθηκαν σε κοινόχρηστους χώρους της σχολικής μονάδας για να διευκολύνουν τον προσανατολισμό μέσα στο κτίριο.
ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ
Το Εργαστήριο οργανώθηκε & πραγματοποιήθηκε από την καθηγήτρια Αγγλικών, Δημητριάδου Μαρία & την φιλόλογο Γραμμένου Μαρία. Συμμετείχαν 8 μαθητές συνολικά, 5 γηγενείς & 3 με μεταναστευτικό/προσφυγικό προφίλ. Στη διαδικασία μετάφρασης των Πινακίδων σε Farsi ζήτησαμε τη συνδρομή της κ. Αικατερίνης Σιώτη που είναι η Υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Θεμάτων στη Δομή Φιλοξενίας. Η κ. Σιώτη φρόντισε ώστε η διερμηνέας της ΔΦ να βοηθήσει στη μετάφραση σε Farsi.
ΣΤΟΧΟΙ
Μέσα από τη συμμετοχή των μαθητών σε δραστηριότητες συνεργασίας, διάδρασης, αναστοχασμού & αξιολόγησης, είχαμε την ευκαιρία να επιτύχουμε τους παρακάτω μαθησιακούς στόχους που θέσαμε στο σχεδιασμό της δράσης:
Να αναπτύξουν διαπολιτισμική ευαισθησία μέσα από την οπτική αποδοχής & ανεκτικότητας προς διαφορετικούς πολιτισμούς, «την εξοικείωση με το διαφορετικό & το ενδιαφέρον για την πολυμορφία»
Να δημιουργηθούν ισχυρότερες διαπροσωπικές σχέσεις καθώς οι συμμετέχοντες επέδειξαν σεβασμό, ειλικρινή περιέργεια, προσωπική & πολιτισμική ενσυναίσθηση
Να αποκτήσουν όλοι οι συμμετέχοντες μαθητές γνώσεις για διαφορετικούς πολιτισμούς, νοοτροπίες, αντιλήψεις , πεποιθήσεις μέσα από συνεργατικές γλωσσικές δράσεις
Να έρθουν σε επαφή με διαφορετικά αλφάβητα και συστήματα γραφής
Να εξοικειωθούν με άλλες γλώσσες μέσα από βιωματικές δραστηριότητες
Να προβληματιστούν γύρω από την αλληλεπίδραση των γλωσσών μεταξύ τους
Να αναπτύξουν γλωσσικές δεξιότητες σε βασικούς όρους & εκφράσεις σε γλώσσες που η διδασκαλία & προώθησή τους δεν περιλάμβανεται θεσμικά στο αναλυτικό πρόγραμμα του Ελληνικού σχολείου (Urdu / Farsi)
Να συνειδητοποιήσουν ότι η βασικότερη & πιο ουσιαστική χρήση των γλωσσών είναι η επικοινωνία ανάμεσα στους ανθρώπους
Να διεγερθεί το ενδιαφέρον τους & να αποκτήσουν κίνητρο για εκμάθηση γλωσσών πέρα από το φάσμα των ευρέως γνωστών & αποδεκτών γλωσσών
Να νιώσουν όλοι οι συμμετέχοντες μαθητές περηφάνια & αυτοπεποίθηση για το κοινό τους επίτευγμα με τα χρηστικά χαρακτηριστικά, που θα διευκολύνει την ομαλή προσαρμογή των αλλόγλωσσων μαθητών μέσα στη σχολική κοινότητα
Ιδιαίτερα, οι μαθητές με διαφορετικό γλωσσικό/πολιτισμικό υπόβαθρο να αισθανθούν ικανοποίηση από την αναφορά στις δικές τους γλώσσες & την προβολή τους, να παρακινηθούν να προβάλουν τη δική τους κουλτούρα & γλώσσα και, κατ’επέκταση, την ταυτότητά τους
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ
Το Εργαστήριο σχεδιάστηκε & εφαρμόστηκε με τη μέθοδο της συνεργατικής επίλυσης προβλημάτων, με χρήση ΤΠΕ & οι μαθητές να εργάστηκαν σε 2μελείς ομάδες. Κατά τη διάρκεια του ΕΓΕ, τα μέλη κάθε ομάδας συνεργάστηκαν μέσα στη δική τους ομάδα & βοήθησαν τις άλλες ομάδες, όταν αυτό κρίθηκε απαραίτητο. Η δράση πραγματοποιήθηκε με τη χρήση κινητών συσκευών καθώς όλοι οι συμμετέχοντες μαθητές διέθεταν smartphone. Είχαμε σχεδιάσει ως εναλλακτική λύση τη χρήση του Εργαστηρίου Πληροφορικής στην περίπτωση που οι μαθητές δεν διέθεταν ή δεν μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν τα κινητά τους. Οι διαδραστικές δραστηριότητες ολοκληρώθηκαν με τη χρήση διάφορων εφαρμογών Android (Viber, Whats App, WPS Office, Google Drive,Adobe Acrobat, Bluetooth, Mentimeter)
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ
Το αποτέλεσμα ήταν η δημιουργία, από τους μαθητές, χρηστικών πινακίδων με οδηγίες προσανατολισμού μεσα στο κτίριο του σχολείου ώστε να διευκολυνθεί η ομαλή προσαρμογή των μαθητών με μεταναστευτικό / προσφυγικό προφίλ, να νιώσουν οικειότητα με το χώρο όπου περνούν μεγάλο κομμάτι της ημέρας τους, να ενισχυθεί η διαδικασία συμπερίληψης μέσα από συνεργασία με κοινό στόχο. Επίσης, συντάχθηκε απλοποιημένη εκδοχή του κανονισμού λειτουργίας του σχολείου ώστε όλοι οι νέοι μας μαθητές να γνωρίζουν πλέον τα δικαιώματα, τις υποχρεώσεις τους μέσα στο σχολείο και βασικούς κανόνες λειτουργίας της μονάδας. Επιπλέον, οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να γνωριστούν περαιτέρω σε προσωπικό επίπεδο, να λύσουν με θετική διάθεση & καλή θέληση όποια επικοινωνιακά προβλήματα ανέκυψαν λόγω γλωσσικών περιορισμών, να δημιουργήσουν σχέσεις κατανόησης & αποδοχής πέρα από καταγωγή, φυλή, θρησκεία ή πολιτισμό.
ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΔΙΑΔΡΟΜΕΣ
Επιδιώκοντας την συμπερίληψη και την καλύτερη ενσωμάτωση των μαθητών – προσφύγων με προέλευση από το Πακιστάν και το Ιράν στην ελληνική σχολική πραγματικότητα, και ενθαρρύνοντας Έλληνες και πρόσφυγες μαθητές να κατανοήσουν ότι ο κόσμος όπως τον γνωρίζουμε είναι αποτέλεσμα συγχώνευσης, συνεργασίας , αλληλεπίδρασης διαφορετικών λαών και πολιτισμών , δημιουργήσαμε δύο χάρτες , ο ένας αποτυπώνει το κράτος του Μ. Αλεξάνδρου και ο άλλος τα κράτη που υπάρχουν σήμερα στις αντίστοιχες περιοχές . Η δράση αυτή εντάσσεται στο μάθημα της αρχαίας Ιστορίας και στο κεφάλαιο που αναφέρεται στις κατακτήσεις και το πολιτιστικό έργο του Μ. Αλεξάνδρου. Υπεύθυνοι εκπαιδευτικοί της συγκεκριμένης δράσης ήταν η Ευθυκράτη Σταυρούλα, ο Αδάμος Ευάγγελος & η Πουπούλη Αγγελική, φιλόλογοι.
ΕΠΙΣΚΕΨΗ ΣΤΗ ΔΟΜΗ ΦΙΛΟΞΕΝΙΑΣ ΠΡΟΣΦΥΓΩΝ
Όλα τα παιδιά, ιδιαίτερα οι μαθητές στην εφηβεία, είναι ανεξάντλητες πηγές πληροφοριών, καινοτόμου σκέψης & διαφοροποιημένης αντίληψης όσον αφορά σε στερεοτυπικές νοοτροπίες & συμπεριφορές που εδράζονται σε κοινωνικές προκαταλήψεις. Όταν, με αμοιβαίες προσπάθειες εκατέρωθεν (εκπαιδευτικοί – μαθητές), εδραιώνεται σχέση εκτίμησης, εμπιστοσύνης & ασφάλειας, υπάρχει διαμοιρασμός πληροφοριών, ακόμα και προσωπικών.
Εν προκειμένω, μάθαμε για το οικογενειακό, κοινωνικό, πολιτιστικό & προσωπικό υπόβαθρο των 2 μαθητριών μας που διαμένουν στη Δομή Φιλοξενίας που λειτουργεί στην Καβάλα, όταν 2 εκπαιδευτικοί την επισκεφθήκαμε σε μια προσπάθεια να επαναφέρουμε τα παιδιά στη σχολική κοινότητα. Οι διακοπές των Χριστουγέννων & μία περίοδος που το σχολείο μας τελούσε υπό κατάληψη, απομάκρυναν τα παιδιά από τη διαδικασία προσέλευσης και δημιούργησαν κλίμα αποστασιοποίησης από την εκπαιδευτική διαδικασία, στην οποία είχαν ενταχθεί ομαλά το προηγούμενο διάστημα.
Η συνεργασία της εκπαιδευτικού Αγγλικής Γλώσσας, Μαρίας Δημητριάδου με την εκπαιδευτικό της ΤΥ, Μαρία Γραμμένου, & την υπεύθυνη Εκπαιδευτικών Θεμάτων στη Δομή Φιλοξενίας, κ.Αικατερίνη Σιώτη, δημιούργησε σχέση εμπιστοσύνης ανάμεσα στις εκπαιδευτικούς, τους κηδεμόνες τους & τις μαθήτριες, με αποτέλεσμα την συνεπή & αδιάλλειπτη επάνοδο τους στο σχολείο, τη βελτίωση της συνεργασίας & το αυξημένο ενδιαφέρον εκ μέρους των παιδιών να συμμετέχουν ενεργά σε σχολικές δράσεις που δεν άπτονται άμεσα της τυπικής μάθησης, όπως συμμετοχή με έργα τους σε διαγωνισμό ζωγραφικής & εκδηλώσεις συνεργατικών προγραμμάτων που εκπονούνται στο σχολείο μας όπως προγράμμα Erasmus+ & πρόγραμμα «Σχολεία για όλους». Διαπιστώσαμε, με ιδιαίτερη αισιοδοξία & χαρά, ότι η χαμηλή τους γλωσσική επάρκεια δεν αποτέλεσε τροχοπέδη στην δραστηριοποίηση τους σε συνεργατικές δράσεις καθώς δημιουργήθηκε δίαυλος επικοινωνίας με τους γηγενείς μαθητές χωρίς ουσιαστικά προβλήματα.
Η προσπάθεια επανόδου των μαθητριών στη σχολική κοινότητα υπήρξε διαφωτιστική για μας καθώς η επαφή με το γονεϊκό περιβάλλον των παιδιών λειτούργησε ως αφόρμηση να αποκτήσουμε γνώσεις για την πολιτιστική & κοινωνική τους ταυτότητα, την διάθεση τους για διαπολιτισμική διάδραση, τις δυνατότητες αποτελεσματικής & ουσιαστικής συμπερίληψης στη βάση του αμοιβαίου σεβασμού και όχι αποστασιοποιημένης αποδοχής του διαφορετικού. Μια πολύτιμη & άμεση πηγή πληροφοριών αποτελούν οι γονείς/κηδεμόνες των μαθητών μας. Φροντίζοντας την εδραίωση σχέσεων καλής συνεργασίας μαζί τους, εξασφαλίζεται η απρόσκοπτη ροή πληροφοριών που βοηθάει στην αποτελεσματική αντιμετώπιση συμπεριφορικών & μαθησιακών δυσλειτουργιών, διευκολύνει τον εντοπισμό προβληματικών πρακτικών & βοηθάει στον καθορισμό των μαθησιακών αναγκών των παιδιών ώστε να προχωρήσουμε στη σχεδίαση & εφαρμογή εναλλακτικού εκπαιδευτικού υλικού, διαφοροποιημένης διδασκαλίας, έμφασης & στην άτυπη βιωματική μάθηση, ώστε να έχουμε τα πλέον πρόσφορα αποτελέσματα.
ΧΡΟΝΙΑ ΠΟΛΛΑ Noman!
Τα παιδιά που φοιτούν στην Τάξη Υποδοχής, έρχονται από τη φρίκη του πολέμου & των διώξεων, έχουν εμπειρίες δύσκολα διαχειρίσιμες ακόμα και από ενήλικες, είναι στην πλειοψηφία τους ασυνόδευτα, χωρίς καμμία γονεϊκή παρουσία & προστασία. Είναι, στην ουσία, παιδιά που το σχολείο, ως κοινότητα & φορέας κοινωνικοποίησης, είναι η βασική ελπίδα & ευκαιρία που έχουν για κανονικότητα κι αποδοχή. Τα 2 προηγούμενα σχολικά έτη, στο σχολείο μας φοίτησε ένα αγόρι, με καταγωγή από το Αφγανιστάν, εξαιρετικής ποιότητας χαρακτήρα, με ευγένεια, καλή προαίρεση & έκδηλη διάθεση συμμετοχής στη σχολική ζωή.
Φέτος τον Φεβρουάριο ενηλικιώθηκε και αποφασίσαμε να γιορτάσουμε τα γενέθλιά του, μέσα στην τάξη, μαζί με τους συμμαθητές του και τις εκπαιδευτικούς από την ΤΥ και Αγγλικών. Ήταν ιδιαίτερα συγκινητικό να βλέπουμε τη χαρά του μαθητή μας & την αποδοχή που βίωσε από τα τους γηγενείς μαθητές της τάξης του. Ίσως, τελικά, πέρα από γνώσεις & δεξιότητες, το πιο σημαντικό που έχουμε να προσφέρουμε σ'αυτά τα παιδιά είναι ενσυναίσθηση, ανθρωπιά και την ευκαιρία να ανακτήσουν την εμπιστοσύνη τους στην κοινωνία των ανθρώπων.
ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΜΦΥΛΗ ΒΙΑ
Τη φετινή σχολική χρονιά εκπονήθηκε πρόγραμμα για την Έμφυλη Βία στην Α' & Β' τάξη του σχολείου μας. Με τον αριθμό των γυναικτοκτονιών να αυξάνεται μέρα με τη μέρα, τα περιστατικά βίας εις βάρος ατόμων με αίτιο τον σεξουαλικό τους προσδιορισμό να τείνουν να γίνουν κανονικότητα, τα καθημερινά φαινόμενα ενδοοικογενειακής βίας, την όλο και πιο συχνή εκδήλωση κακοποιητικών συμπεριφορών & το φαινόμενο μιας κοινωνίας που μοιάζει να συνήθισε "το πρόσωπο του τέρατος", το συγκεκριμένο πρόγραμμα ήρθε να καλύψει την ανάγκη για ευαισθητοποίηση των μαθητών σε θέματα σεβασμού, ανεκτικότητας, ενσυναίσθησης & κοινωνικής υπευθυνότητας.
Μέσα από το πρόγραμμα, τα παιδιά είχαν την ευκαιρία να μιλήσουν για τους προβληματισμούς τους, να εκφράσουν γνώμες & πεποιθήσεις, να αναφερθούν στα κοινωνικά στερεότυπα που πυροδοτούν πράξεις βίας & διαχωρισμού, να ενημερωθούν για τις δυνατότητες προάσπισης των δικαιωμάτων τους. Κρίνοντας από το έντονο ενδιαφέρον των παιδιών να επικοινωνήσουν σχετικά με το θέμα & τις προεκτάσεις του, είναι ασφαλές να συμπεράνουμε ότι η δράση ήρθε να καλύψει ουσιαστικές ανάγκες για ενημέρωση, μοίρασμα εμπειριών & εκδήλωση πρόθεσης να μην επιτρέψει κανένας από τους συμμετέχοντες, παιδιά & εκπαιδευτικοί, το φαινόμενο της έμφυλης βίας να βρει σημείο εισχώρησης στο δικό μας σχολείο.
Τι είναι η έμφυλη βία;
Η έμφυλη βία είναι ένα καθημερινό, παγκόσμιο φαινόμενο. Περιλαμβάνει οποιαδήποτε επιβλαβή πράξη, κατά της αξιοπρέπειας και της ακεραιότητας όσων την υφίστανται. Ακόμη και οι απειλές τέτοιων πράξεων, ο εξαναγκασμός ή/και η στέρηση ελευθερίας – αποτελούν έμφυλη βία. Μπορεί να τελεστεί τόσο σε ιδιωτικό όσο και σε δημόσιο χώρο (σπίτι, εργασία, Μέσα Μαζικής Μεταφοράς κλπ), στρεφόμενη εναντίον της θέλησης του ατόμου. Εμπεριέχει τη χρήση υπαρκτής ή υποτιθέμενης δύναμης – εξουσίας και χρησιμοποιείται ως μέσο άσκησης κοινωνικού ελέγχου, τιμωρίας και «σωφρονισμού» των ατόμων που την υφίστανται. Διακρίνεται από τις άλλες μορφές βίας καθώς πηγάζει από την ιστορικά διαπιστωμένη ανισότητα στις σχέσεις κοινωνικής ισχύος/εξουσίας μεταξύ ανδρών και γυναικών, η οποία οδήγησε στην κυριαρχία των ανδρών επί των γυναικών και στις διακρίσεις σε βάρος τους. Η έμφυλη βία σε όλες της τις μορφές συνιστά ποινικό αδίκημα (συχνά κακουργηματική πράξη) και τιμωρείται αυστηρότατα από την ελληνική νομοθεσία. Μάλιστα με την επικύρωση της Σύμβασης της Κωνσταντινούπολης από την Ελλάδα (2018), αποτυπώνονται πλέον με συστηματοποιημένο τρόπο και ποινικοποιούνται μορφές έμφυλης και ενδοοικογενειακής βίας, που ως τώρα δεν αναγνωρίζονταν νομικά ως τέτοιες (stalking, οικονομική βία, Ακρωτηριασμός Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων, εξαναγκαστικός γάμος).
Ποια άτομα πλήττει;
Οι γυναίκες και τα κορίτσια πλήττονται από την έμφυλη βία, στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων. Όλες οι γυναίκες μπορεί να υποστούν έμφυλη βία, ανεξάρτητα από την ηλικία, το μορφωτικό επίπεδο, την κοινωνική τάξη και την εθνικότητά τους. Ωστόσο, οι άνεργες, οι επισφαλώς εργαζόμενες, οι φτωχές γυναίκες και οι μετανάστριες, είναι πιο ευάλωτες, αφού δεν έχουν οικονομική ανεξαρτησία και κοινωνική στήριξη, με αποτέλεσμα να φοβούνται ακόμη περισσότερο να ζητήσουν βοήθεια. Η έμφυλη βία στρέφεται και εναντίον των ΛΟΑΤΚΙ ατόμων (λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανς, ιντερσέξ). Χρησιμοποιείται ως τιμωρία απέναντι σε όσους και όσες «αψηφούν τις νόρμες του κοινωνικού φύλου»
Ποια είναι τα είδη και οι μορφές της;
Σύμφωνα με τους διεθνώς αναγνωρισμένους ορισμούς της έμφυλης βίας (GBVIMS), οι βασικοί τύποι της είναι τέσσερις: Σεξουαλική, Σωματική, Ψυχολογική και Οικονομική βία. Αξίζει πάντως να επισημανθεί ότι τα τοπικά και εθνικά νομικά συστήματα μπορούν να ορίζουν διαφορετικά ή /και να έχουν κι άλλες νομικά αναγνωρισμένες μορφές έμφυλης βίας (Gender Vased Violence). Οι μορφές της έμφυλης βίας είναι: Λεκτική, σωματική, ψυχολογική / συναισθηματική κακοποίηση, βιασμός, σεξουαλική βία, σεξουαλική παρενόχληση, εμπορία ανθρώπων (human trafficking), σεξουαλική εκμετάλλευση, οικονομική βία, εξαναγκαστικός γάμος, Ακρωτηριασμός Γυναικείων Γεννητικών Οργάνων, stalking.
Ποιες είναι οι συνέπειές της;
Η έμφυλη βία είναι ιδιαίτερα επώδυνο βίωμα. Οι άμεσες συνέπειές της είναι πολλαπλές. Απειλεί τη σωματική υγεία των γυναικών και των ατόμων, που την έχουν υποστεί ή κινδυνεύουν από αυτή. Οι σωματικές βλάβες, η ψυχική και συναισθηματική αποσταθεροποίηση, οι επιπλοκές στην εγκυμοσύνη, τα σεξουαλικώς μεταδιδόμενα νοσήματα, ακόμη και ο θάνατος, είναι μερικές από τις συνέπειές της. Οι επιπτώσεις της είναι έντονες στην ψυχική και συναισθηματική υγεία. Ενδεικτικά αναφέρουμε: μετατραυματικό στρες, ανασφάλεια, κατάθλιψη, θυμός, φόβος, ντροπή αυτοκαταστροφική διάθεση. Μάλιστα το θύμα συνήθως κατηγορεί και μισεί τον εαυτό του. Τέλος δεν εκλείπουν και οι συνέπειες στην κοινωνικότητα των γυναικών, αφού συχνά όσες έχουν υποστεί έμφυλη βία κατηγορούνται οι ίδιες για όσα τους συνέβησαν, στιγματίζονται, απομονώνονται και απορρίπτονται από το κοινωνικό τους περιβάλλον, χάνουν την κοινωνική λειτουργικότητας τους, με συνέπειες και στα παιδιά τους σε περιπτώσεις ενδο-οικογενειακής βίας .
21 ΜΑΡΤΙΟΥ ΗΜΕΡΑ ΚΑΤΑ ΤΟΥ ΡΑΤΣΙΣΜΟΥ & ΤΗΣ ΞΕΝΟΦΟΒΙΑΣ
Στο σχολείο μας προσπαθούμε να πετύχουμε τη συμπερίληψη και μέσα από συνεργατικά προγράμματα ευαισθητοποίησης των μαθητών μας στις δημοκρατικές αξίες, τα ανθρώπινα δικαιώματα, την ανεκτικότητα & την ενσυναίσθηση. Τα προγράμματα είναι ανοιχτά σε όλα τα παιδιά και συμμετέχουν προαιρετικά από επιλογή. Τη σχολική χρονιά 2021-2022, το πρόγραμμα "Σχολεία για όλους" συνδιάστηκε με πρόγραμμα KA2 Erasmus+ & πρόγραμμα Θεατρικής Δράσης με τη συνεργασία του Πανελληνίου Δικτύου για το Θέατρο στην Εκπαίδευση.
Στις 21 Μαρτίου 2022, Ημέρα κατά του Ρατσισμού & της Ξενοφοβίας, στο σχολείο μας πραγματοποιήθηκαν ομαδοσυνεργατικές & θεατροπαιδαγωγικές βιωματικές δράσεις στις οποίες συμμετείχαν 21 γηγενείς μαθητές με την υποστήριξη των εκπαιδευτικών Δημητριάδου Μαρίας, ΠΕ06 & Μεϊτανίδου Εριφύλλης, ΠΕ04, 2 μαθήτριες με προσφυγικό/μεταναστευτικό προφίλ από την Τάξη Υποδοχής με την υποστήριξη της υπεύθυνης εκπαιδευτικού Γραμμένου Μαρίας, ΠΕ02 , 12 μαθητές & 4 εκπαιδευτικοί από σχολεία της Γαλλίας & της Σλοβενίας, μέλη αντιπροσωπειών από το Lycée Privé Ozanam που λειτουργεί στην πόλη Lille στη Γαλλία & το Šolski Center Postojna από την πόλη Postojna στη Σλοβενία, που το εν λόγω διάστημα πραγματοποιούσαν παιδαγωγική επίσκεψη στα πλαίσια προγράμματος Erasmus+ KA2. Τα παιδιά συγκρότησαν μια πολυπολιτισμική & πολυσυλλεκτική ομάδα όπου κυριάρχησαν η ανθρώπινη επαφή, η αποδοχή & η ενσυναίσθηση ως κοινός παρονομαστής όλων των δράσεων. Οι γλωσσικές, πολιτισμικές, εθνικές διαφορές δεν είχαν πλέον καμμία σημασία.
Η παρουσία των σχολικών αντιπροσωπειών έδωσε την πολύτιμη ευκαιρία για συγκερασμό του προγράμματος Erasmus+ με το πρόγραμμα “Schools For All – Σχολεία Για Όλους”, το οποίο επίσης εκπονείται από το σχολείο μας και αφορά στη συμπερίληψη των παιδιών προσφύγων στα Ελληνικά σχολεία, με βασικό στόχο τη δημιουργία δημοκρατικού και συμπεριληπτικού σχολικού περιβάλλοντος. Αυτή η πολύμορφη & συμμετοχική εργάστηκε άψογα σε όλα τα επίπεδα & σε ένα ευρύ φάσμα συνεργατικών δραστηριοτήτων. Οι μαθητές είχαν την ευκαιρία να συνεργαστούν αρμονικά, να μάθουν βιωματικά, να διαπιστώσουν ότι το «διαφορετικό» δεν αποτελεί το «εχθρικό άλλο» αλλά στην ουσία είναι η δυνατότητα να αναπτύξουν ευαισθησία, ενσυναίσθηση, ανεκτικότητα, κατανόηση & ανθρωπιά.
Πολύτιμη υπήρξε η βοήθεια που προσέφερε η κ. Μιτσιάλη Δέσποινα, επιμορφώτρια του προγράμματος «Σχολεία για όλους» καθώς και η συμπαράσταση που λάβαμε από το «Πανελλήνιο Δίκτυο Για το Θέατρο στην Εκπαίδευση»
Τη συγκεκριμένη ημέρα, δάσκαλοι & μαθητές, συζητήσαμε για την προσφυγιά, την έμφυλη βία, την κοινωνική αδικία & ανισότητα, την καταπάτηση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων & επιβεβαιώσαμε μέσας μας την ιδιαίτερη αξία των συνεργατικών δράσεων που αναπτύσσονται μέσα από προγράμματα και δίνουν την ευκαιρία σε μαθητές & εκπαιδευτικούς να έρθουν σε άμεση επαφή, να συνεργαστούν, να αναπτύξουν κοινωνικές & γνωστικές δεξιότητες. Πιστεύουμε ακράδαντα ότι ενισχύουν δυναμικά την συμπεριληπτική, δημοκρατική παιδεία που προσπαθούμε να προσφέρουμε στους μαθητές μας & ενδυναμώνουν τα παιδιά μας στη διαμόρφωση χαρακτήρα & ικανοτήτων που θα τους φανούν πολύτιμες στο μέλλον. Ίσως εκείνη τη μέρα κάναμε ένα μεγάλο βήμα προς το συμπεριληπτικό σχολείο που θέλουμε.